هالوکس والگوس یا انحراف شست پا، وضعیتی است که در آن انگشت شست به سمت انگشت دوم خم شده و باعث ایجاد برآمدگی در کنار پا میشود. برای درمان این عارضه در مراحل خفیف و متوسط می‌توان از درمان‌های خانگی مانند کفی طبی، کفش مناسب و اسپلینت‌ها استفاده کرد. همچنین می‌توان با استفاده از راهکارهایی مانند کمپرس سرد و پمادهای موضعی باعث کاهش درد و التهاب آن شد. در موارد شدید درمان‌های تخصصی مانند فیزیوتراپی و جراحی ضروری است؛ اما درمان‌های خانگی نیز می‌توانند به‌عنوان مکمل تأثیرگذار باشند.
هالوکس والگوس یا انحراف شست پا چیست؟
هالوکس والگوس یا انحراف شست پا، یک مشکل شایع در پا است که در آن شست به‌تدریج به سمت انگشت دوم متمایل میشود. این انحراف باعث میشود یک برآمدگی استخوانی در کنار مفصل شست به وجود بیاید که به آن «بونیون» می‌گویند. این برآمدگی میتواند دردناک باشد، باعث تورم شود و پوشیدن کفش را دشوار کند.
دلایل مختلفی در شکل‌گیری این عارضه نقش دارند که از جمله آن‌ها می‌توان زمینه ژنتیکی، پوشیدن کفشهای نامناسب (مثل کفشهای نوک‌تیز یا پاشنهبلند)، فشار زیاد به پاها و اضافه‌وزن را نام برد.
منابع علمی هالوکس والگوس را با استفاده از تصویر رادیوگرافی و بر اساس زاویه انحراف انگشت شست به 3 درجه خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌کنند.
- هالوکس والگوس خفیف
همان‌طور که در تصویر بالا (تصویر A) مشخص است، شست پا کمی (کمتر از ۲۰ درجه) به سمت انگشت دوم کج شده و برآمدگی کوچکی کنار پا دیده میشود. هالوکس والگوس خفیف در بسیاری از مواقع با علائمی مانند درد انگشت شست پا یا التهاب همراه نیست؛ اما در مواردی ممکن است درد خفیف یا ناراحتی موقع پوشیدن کفشهای تنگ احساس شود.
- هالوکس والگوس متوسط
همان‌طور که در تصویر B مشاهده می‌کنید، شست پا به‌وضوح (۲۰ تا ۴۰ درجه) به سمت انگشت‌های دیگر کج شده و برآمدگی نسبتاً بزرگی کنار پا وجود دارد. در این مرحله علائم مختلفی از جمله درد متوسط تا شدید به‌خصوص هنگام راه‌رفتن یا پوشیدن کفش، همراه با التهاب و قرمزشدن گاه‌به‌گاه پوست احساس میشود.
- هالوکس والگوس شدید
مانند تصویر C، شست پا خیلی کج شده (بیش از 40 درجه) و گاهی روی انگشت دوم قرار می‌گیرد. درد شدید و مداوم حتی هنگام استراحت، مشکل در راه رفتن و تغییر شکل انگشت‌های دیگر (در برخی موارد) از جمله علائم هالوکس والگوس شدید هستند.
انحراف شست پا چگونه درمان میشود؟
انحراف شست پا اگر در مراحل خفیف یا متوسط قرار داشته باشد، با راهکارهای خانگی درمان هالوکس والگوس مانند استفاده از پد و کفش طبی، بهبود می‌یابد. از طرف دیگر درصورتی‌که هالوکس والگوس شدید باشد یا پس از 6 ماه تا 1 سال استفاده از درمان‌های خانگی، نتیجه مطلوب حاصل نشود به درمان‌های تخصصی مانند فیزیوتراپی و جراحی نیاز خواهد بود.
با انجام راهکارهای خانگی بیشتر افراد طی چند هفته تا چند ماه بهبود می‌یابند. در این شرایط شکل پا تا حد زیادی به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد و امکان انجام فعالیت‌های معمول مانند راه‌رفتن طولانی یا پوشیدن کفشهای غیر طبی وجود خواهد داشت. هرچند لازم است باتوجه‌به راه‌های پیشگیری از عود مجدد هالوکس والگوس، مانع از ایجاد دوباره مشکل شد.
| خفیف |
| راه‌های مدیریت درد و علائم در خانه:
کاهش وزن، کمپرس سرد راه‌های درمان: استفاده از کفی طبی، پد محافظ، کفش مناسب و انجام حرکات کششی. |
| متوسط |
|
راه‌های مدیریت درد و علائم در خانه: کاهش وزن، کمپرس سرد، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، پمادهای مناسب برای رفع مشکلات پوستی راه‌های درمان: پد و کفش مناسب، بریس و اسپلینت، انجام حرکات کششی، فیزیوتراپی (در برخی موارد) |
| شدید |
|
راه‌های مدیریت درد و علائم در خانه: در این مرحله جراحی ضروری است؛ اما برای بعد از جراحی، داروهای ضدالتهاب برای کنترل علائم تجویز می‌گردد. راه‌های درمان خانگی: در این مرحله درمان خانگی وجود ندارد و انجام عمل جراحی ضروری است. |
راهکارهای خانگی درمان انحراف شست پا
مطالعات علمی نشان‌داده‌اند که علائم هالوکس والگوس با انجام راهکارهای درمانی خانگی مانند استفاده از کفش طبی و پدهای محافظ مدیریت میشود. البته باید توجه داشت که استمرار در استفاده و رعایت تمامی موارد توصیه شده برای دریافت نتیجه مطلوب ضروری است.
در ادامه می‌توانید راهکارهای مختلف خانگی برای درمان هالوکس والگوس را بخوانید.
پا گذاشتن در مسیر سلامتی، کاهش درد و التهابات پوستی
درد، التهاب و مشکلات پوستی از جمله دغدغه‌های اصلی بیماران مبتلا به انحراف شست پا است که راه‌رفتن و در نتیجه فعالیت‌های روزمره را دچار مشکل می‌سازد. در این شرایط راهکارهایی وجود دارد که هرچند باعث درمان این وضعیت نمی‌شوند، می‌توانند با کاهش درد، زندگی را برای بیماران ساده‌تر سازند.
- کاهش وزن: تمام وزن بدن روی پاها قرار دارد و ازاین‌رو فشار زیادی به استخوان‌ها و مفاصل این عضو بدن وارد میشود. با پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و در نتیجه کاهش وزن، فشار روی پا کاهش‌یافته و باعث افزایش سرعت بهبود انحراف انگشت شست پا و کاهش علائمی مانند درد و التهاب میشود.
- کمپرس سرد: استفاده از کمپرس سرد به مدت 15 تا 20 دقیقه (2 یا 3 بار در روز) روی ناحیه ملتهب شده پا، میتواند التهاب و تورم را کاهش دهد. این روش بهویژه پس از ایستادن طولانی یا فعالیت‌هایی که درد را تشدید می‌کنند، به تسکین سریع علائم کمک می‌کند.
- داروهای ضدالتهاب: داروهایی مانند ایبوپروفن میتواند به کاهش درد کمک کند، اما بهتر است تحت‌نظر پزشک مصرف شود. حداکثر دوز مجاز روزانه ایبوپروفن بدون نسخه ۱۲۰۰ میلی‌گرم است، اما پزشک میتواند در صورت نیاز تا ۳۲۰۰ میلی‌گرم تجویز کند. توجه داشته باشید که مصرف بیش از 5 روز ایبوپروفن نیاز به مشورت با پزشک دارد.
- پمادها برای مشکلات پوستی: پمادهای مرطوب‌کننده مانند وازلین یا پمادهای ضدالتهاب مانند هیدروکورتیزون 1% و بتامتازون (با تجویز پزشک) برای کاهش تحریکات و قرمزی پوست موثرند. برای استفاده، مقدار کمی از پماد را 1 تا 2 بار در روز روی ناحیه مورد نظر (تمیز و خشک) بمالید.
کفی طبی، قدم اول برای بهبود انحراف شست پا
تحقیقات نشان داده‌اند که کفی‌های طبی با توزیع یکنواخت فشار روی پا، بهبود راستای مفصل شست و کاهش فشار روی برآمدگی ایجاد شده کنار پا، به تسکین درد و التهاب کمک می‌کنند. این کفی‌ها معمولاً به‌صورت سفارشی (بر اساس قالب پای بیمار) یا از پیش آماده در دسترس هستند و می‌توانند از پیشرفت انحراف انگشت شست جلوگیری کنند.
کفی‌های طبی مناسب برای هالوکس والگوس انواع مختلفی دارند که در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد.
- کفی‌های سفارشی: این کفی‌ها توسط پزشک متخصص، بر اساس قالب‌گیری دقیق از پای بیمار ساخته می‌شوند. باتوجه‌به شکل و نیازهای خاص پای هر فرد، این کفی‌ها حمایت بهینه‌ای از قوس پا و مفصل شست فراهم می‌کنند و برای بیماران با هالوکس والگوس متوسط تا شدید بسیار مؤثرند. این نوع کفی گران‌تر از بقیه انواع آن است؛ اما دقت و اثربخشی بیشتری دارد.
- کفی‌های آماده: کفی‌های آماده در داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی موجودند و برای موارد خفیف تا متوسط مناسب هستند. این کفی‌ها معمولاً از موادی مانند ژل، فوم یا پلاستیک سخت ساخته می‌شوند و حمایت کلی از قوس پا ارائه می‌دهند. هرچند به‌اندازه کفی‌های سفارشی دقیق نیستند، اما هزینه کمتری دارند و به‌راحتی در دسترس‌اند.
کفی‌های سفارشی برخلاف انواع از پیش آماده، به دلیل اینکه با پای شما شخصی‌سازی شده‌اند، می‌توانند با تمرکز بر حمایت از قوس طولی یا عرضی پا، فشار را از ناحیه شست به سایر قسمت‌های پا منتقل کنند. این کفی‌ها به‌خصوص برای افرادی که صافی کف پا یا قوس بیش از حد دارند و این عوامل به هالوکس والگوس دامن زده‌اند، مناسب هستند.
نحوه استفاده از کفی‌های طبی بسیار ساده است و تنها باید آن را درون کفش قرار داد، هرچند بسیاری از افراد هنگام اولین دفعات استفاده احساس ناراحتی می‌کنند. در این شرایط می‌توان با افزایش تدریجی مدت‌زمان استفاده، به آن عادت کرد.
کفی‌های طبی باید در کفش مناسب (کفش‌هایی که بخش جلویی پهن دارند) قرار بگیرند. باید توجه داشت که این کفی‌ها باید به‌صورت مرتب تمیز شوند تا از فرسودگی‌شان جلوگیری شود. عمر کفی‌های طبی حدوداً 6 تا 12 ماه است و پس از آن در صورت نیاز باید مجددا تهیه شوند.
پدهای محافظ و جداکننده‌های انگشتی
پدهای محافظ و جداکننده‌های انگشتی با هدف کاهش درد، التهاب، اصطکاک و فشار موضعی در ناحیه مفصل شست طراحی شده‌اند. پدهای محافظ با ایجاد لایه‌ای نرم روی برآمدگی استخوانی شست (بونیون)، مانع از تماس مستقیم آن با دیواره کفش می‌شوند و جداکننده‌های انگشتی با قرار گرفتن میان شست و انگشت مجاور، تلاش می‌کنند راستای طبیعی انگشت شست را تا حدی بازگردانند (منبع و منبع).
انواع پدهای محافظ شامل موارد زیر است:
- پدهای ژلی (سیلیکونی): این نوع پدها از سیلیکون نرم یا ژل‌های طبی ساخته می‌شوند و مستقیماً بر روی ناحیه بونیون قرار می‌گیرند. آن‌ها با جذب فشار و کاهش اصطکاک میان پوست و کفش، در تسکین التهاب و جلوگیری از تحریکات پوستی مؤثرند.
- پدهای پارچه‌ای یا فومی: این پدها از مواد نرم؛ مانند فوم طبی یا پارچه‌های سازگار با پوست تهیه می‌شوند و برای افرادی که به ژل‌های سیلیکونی حساسیت دارند یا به دنبال گزینه‌ای اقتصادی‌تر هستند، مناسب‌اند.
- پدهای ترکیبی (ژل‌دار با روکش پارچه‌ای یا حلقه‌دار): این پدها معمولاً به شکل حلقه‌ای طراحی شده‌اند تا بهتر روی انگشت قرار گیرند و از جابه‌جایی پد جلوگیری کنند.
- جداکننده‌های انگشتی سیلیکونی: این جداکننده‌ها از سیلیکون نرم ساخته شده‌اند و بین شست و انگشت دوم قرار می‌گیرند تا شست را به موقعیت طبیعی خود هدایت کنند. جداکننده‌های سیلیکونی را باتوجه‌به تشخیص پزشک می‌توان هم به‌صورت روزانه و هم هنگام خواب استفاده کرد.
- جداکننده‌های انگشتی سخت یا نیمه‌سخت: این جداکننده‌ها از مواد مستحکم‌تری مانند پلاستیک و فوم فشرده ساخته می‌شوند و برای اعمال نیروی اصلاحی بیشتر در موارد خفیف تا متوسط هالوکس والگوس عملکرد دارند. به علت احتمال ایجاد ناراحتی، معمولاً استفاده کوتاه‌مدت یا شبانه آن‌ها توصیه میشود.
برای انتخاب پد یا جداکننده انگشتی مناسب، باید شدت انحراف، نوع پوست، فرم کفش و مدت‌زمان استفاده را در نظر گرفت.
در صورت وجود التهاب یا پوست حساس، پدهای ژلی با روکش پارچه‌ای مناسب‌ترند؛ درحالی‌که انواع فومی یا ساده برای استفاده کوتاه‌مدت کفایت می‌کنند. اگر پد در کفش جابه‌جا میشود، نوع حلقه‌دار یا چسب‌دار انتخاب بهتری خواهد بود. همچنین جداکننده‌های نرم سیلیکونی برای استفاده روزمره مناسب‌اند، درحالی‌که مدل‌های سفت‌تر بیشتر برای استفاده شبانه یا اصلاح موقت راستای انگشت توصیه می‌شوند.
پد باید روی پوست تمیز و خشک قرار گیرد و به‌درستی روی برآمدگی بونیون بنشیند. در صورت چسب‌دار بودن، مستقیماً روی پوست نصب شود؛ در غیر این صورت داخل کفش در محل مناسب قرار گیرد. جداکننده‌های انگشتی نیز باید به طور ملایم بین شست و انگشت دوم قرار گیرند و استفاده از آن‌ها از ۱ تا ۲ ساعت در روز شروع و به‌تدریج افزایش یابد تا مفصل و پوست به آن عادت کنند.
توجه داشته باشید که پدها و جداکننده‌های انگشتی باید به‌صورت مرتب تمیز و شسته شوند تا از ایجاد عوامل بیماری‌زا و در نتیجه التهاب پوست جلوگیری شود. عمر مفید این ابزارها معمولاً بین 3 تا 6 ماه بوده و پس از آن باید تعویض گردند.
کفش مناسب، سنگ بنای درمان غیرجراحی
کفشهای طبی مخصوص هالوکس والگوس با هدف کاهش فشار و اصطکاک روی بونیون، حمایت از ساختار طبیعی پا و بهبود توزیع وزن طراحی می‌شوند. این کفش‌ها با ایجاد فضای کافی برای انگشتان، به کاهش درد، التهاب و تحریکات پوستی کمک کرده و راه‌رفتن و انجام فعالیت‌های روزمره را برای بیمار آسان‌تر می‌کنند (منبع1 و منبع2).
کفشهای مناسب هالوکس والگوس در 2 نوع از پیش‌آمده و سفارشی وجود دارد. هنگام تهیه کفش طبی از پیش آماده برای هالوکس والگوس باید به برخی از ویژگی‌های کفش توجه داشته باشد که در ادامه می‌توانید آن‌ها را بخوانید.
- پنجه پهن برای ایجاد فضای کافی بین انگشتان
- رویه‌ای نرم و انعطاف‌پذیر (مانند چرم یا پارچه مشبک) برای جلوگیری از تحریکات پوستی
- پاشنه‌ای کوتاه و پایدار (کمتر از ۳ سانتی‌متر)
- زیره ضربه‌گیر و کفی حمایت‌کننده از قوس پا برای توزیع بهتر وزن
- بند یا چسب قابل‌تنظیم برای تطابق بهتر کفش با فرم پا و جلوگیری از لغزش
در کفشهای سفارشی و شخصی‌سازی شده، تمام موارد بالا به‌صورت خودبه‌خود رعایت میشود و به دلیل اینکه کاملاً متناسب با پای شما طراحی و ساخته می‌شوند، بیشترین تأثیر را در بهبود علائم هالوکس والگوس دارند.
برای دریافت کفش شخصی‌سازی شده، از پای شما قالب گرفته شده و یا با اسکن سه‌بعدی، طرح پا و نقاط فشار سنجیده میشود، سپس کفش با کفی مناسب تهیه می‌گردد که علاوه بر بهبود علائم و حمایت از تصحیح ساختار انگشت شست، به قوس پای شما نیز کمک می‌کند که برای افراد با قوس غیرطبیعی یا کف پای صاف بسیار اهمیت دارد.
توجه داشته باشید که استفاده از کفشهای نامناسب می‌توانند علائم هالوکس والگوس را تشدید کرده و با افزایش فشار روی برآمدگی بونیون و مفصل شست، درد، التهاب و پیشرفت انحراف را به دنبال داشته باشند. در ادامه لیستی از کفش‌هایی نامناسب را مشاهده می‌کنید.
- کفشهای نوک‌تیز: فضای محدود در ناحیه انگشتان، شست را فشرده کرده و انحراف را تشدید می‌کند.
- کفشهای تنگ: فشار مستقیم روی بونیون، باعث درد و تحریکات پوستی مانند پینه یا تاول میشود.
- کفشهای پاشنهبلند (بیش از 3 سانتی‌متر): انتقال وزن به جلوی پا، فشار روی مفصل شست را افزایش داده و تعادل را کاهش می‌دهد.
- کفشهای با زیره سفت: عدم جذب شوک‌های راه‌رفتن، فشار روی مفصل شست و بونیون را تشدید می‌کند.
- کفشهای بدون حمایت از قوس پا: باعث توزیع نامناسب وزن شده و علائم را بدتر می‌کند.
- کفشهای بدون قابلیت تنظیم: کفشهای بدون بند یا چسب، امکان تطبیق با شکل پا را محدود کرده و ممکن است باعث لغزش و فشار اضافی شوند.
بریس‌ها و اسپلینت‌ها: تلاش برای حفظ راستای انگشت در طول استراحت
بریس‌ها و اسپلینت‌های شبانه با نگه‌داشتن شست پا در موقعیت طبیعی خود، به کاهش فشار روی مفصل شست کمک کرده و در نتیجه باعث کاهش درد و التهاب می‌شوند. تحقیقات نشان داده‌اند که این ابزارها در موارد خفیف و متوسط می‌توانند به کاهش درجه زاویه انحراف کمک کنند و در نتیجه باعث بهبود بیماری شوند.
- اسپلینت‌های شبانه سخت: این اسپلینت‌ها از مواد محکم مانند پلاستیک یا فایبرگلاس ساخته شده‌اند و شست را در موقعیت ثابت و اصلاح‌شده نگه می‌دارند. اسپلینت‌های شبانه برای استفاده در شب و هنگام استراحت طراحی شده‌اند، زیرا باعث محدودیت در حرکت می‌شوند.
- اسپلینت‌های نرم یا نیمه‌سخت: این نوع اسپلینت‌ها از موادی مانند سیلیکون یا فوم نرم ساخته شده‌اند و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند. آن‌ها شست را به‌آرامی در راستای صحیح نگه می‌دارند و برای بیمارانی که به دنبال راحتی بیشتر هستند یا پوست حساسی دارند، مناسب‌اند. این اسپلینت‌ها گاهی در طول روز نیز قابل استفاده‌اند.
- بریس‌های ترکیبی با پد محافظ: این ابزارها ترکیبی از اسپلینت و پد محافظ هستند که علاوه بر اصلاح راستای شست، از برآمدگی بونیون در برابر فشار و اصطکاک محافظت می‌کنند. پدهای نرم در ناحیه بونیون قرار می‌گیرند و برای کاهش التهاب و تحریکات پوستی مناسب‌اند.
- بریس‌های قابل‌تنظیم: این بریس‌ها دارای مکانیزم‌های قابل‌تنظیم (مانند بند یا چسب) هستند که امکان تنظیم فشار و زاویه اصلاح شست را فراهم می‌کنند. این نوع برای بیمارانی که نیاز به تنظیم تدریجی راستای شست دارند، مناسب است و میتواند با پیشرفت درمان تنظیم شود.
- جداکننده‌های انگشتی با قابلیت اسپلینت: این ابزارها ترکیبی از جداکننده انگشتی و اسپلینت هستند که بین شست و انگشت دوم قرار می‌گیرند و هم‌زمان شست را در موقعیت صحیح نگه می‌دارند. آن‌ها معمولاً سبک و برای استفاده طولانی‌مدت در شب مناسب‌اند.
برای استفاده این ابزارها بسته به نوع آن، بریس و اسپلینت را طبق دستورالعمل سازنده یا پزشک روی پای تمیز و خشک قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که شست به‌آرامی در موقعیت صحیح قرار گرفته و فشار بیش از حد وارد نمی‌شود.
ازآنجاکه اوایل استفاده از بریس‌ها و اسپلینت‌ها احساس عدم راحتی وجود داشته باشد، می‌توان با استفاده کم شروع کرد و سپس به میزان موردنیاز رسید. معمولاً اسپلینت‌های شبانه را لازم است در تمام طول شب (حدود 6 تا 8) ساعت استفاده کرد.
توجه داشته باشید که شستشوی اسپلینت‌ها اهمیت بسیاری دارد؛ چراکه ممکن است باعث تجمع عوامل بیماری‌زا شود. برای این کار می‌توانید از آب گرم و صابون استفاده کنید. عمر این ابزارها معمولاً بی 6 ماه تا 1 سال متغیر است و پس از این مدت لازم است دوباره تهیه شوند.
حرکات کششی مناسب
حرکات کششی برای هالوکس والگوس به‌منظور کاهش درد، بهبود انعطاف‌پذیری مفصل شست، تقویت عضلات پا انجام می‌شوند و در مراحل خفیف تا متوسط مفیدند (منبع). همچنین افرادی که دچار هالوکس والگوس شدید هستند نیز می‌توانند پس از انجام عمل جراحی، این حرکات را انجام داده (تحت‌نظر پزشک) و به بهبود سریع‌تر انگشت شست کمک کنند.
در ادامه می‌توانید مؤثرترین حرکات کششی برای انحراف شست پا را ببینید.
حرکت اکستنشن انگشت شست
انحراف شست پا اغلب با خشکی مفصل شست همراه است و افزایش انعطاف‌پذیری این ناحیه میتواند بسیار مؤثر باشد. حرکت اکستنشن انگشت شست به بهبود تحرک مفاصل انگشتان کمک می‌کند.
مطابق با ویدئو انگشت یا انگشتان پای خود را به سمت بالا خم کنید و به مدت ۳۰ ثانیه نگه دارید. این حرکت را 3 بار تکرار کنید.
حرکت ابداکشن انگشت شست
این تمرین به بهبود تحرک انگشتان و کاهش احتمال بروز بونیون کمک می‌کند. حرکت ابداکشن ممکن است کمی سخت باشد، اما بااین‌حال تأثیر بسیاری دارد، در نتیجه با صبر و پشتکار آن را انجام دهید.
برای انجام این حرکت مانند ویدئو کف پای خود را صاف روی زمین قرار دهید. سعی کنید تمام انگشتان پا را به سمت بیرون باز کنید و سپس به حالت نرمال بازگردید. این حرکت را روزی 2 نوبت و در هر نوبت 10 بار تکرار کنید.
تمرین اصلاحی بونیون
این تمرین برای افزایش تحرک انگشت شست بسیار مفید بوده و هم در درمان و هم پیشگیری از بروز انحراف شست پا در افراد مستعد، بسیار مؤثر است.
برای انجام حرکت اصلاحی، انگشت شست خود را با دست گرفته و کمی از دیگر انگشتان دور کنید. این حرکت را 10 بار تکرار کنید و اننجام آن 1 نوبت در روز کافی است.
حرکت خشکی مفصل انگشت شست
این حرکت مانند تمرین بالا، برای بهبود خشکی انگشت شست کاربرد دارد و میتواند تحرک مفصل را بهبود ببخشد.
برای انجام این حرکت، مانند ویدئو انگشت شست خود را گرفته کمی به سمت بالا خم کنید. این حرکت را 10 بار تکرار کرده و برای 3 نوبت در روز انجام دهید.
حرکت جمع‌کردن حوله
این تمرین عضلات کوچک کف پا، بهویژه عضلات قوس پا و انگشتان را تقویت کرده که به بهبود خشکی مفصل شست و کاهش فشار روی برآمدگی بونیون کمک می‌کند.
برای انجام این حرکت مانند ویدئو بالا، روی صندلی نشسته و یک حوله روی زمین پهن کنید. سپس با انگشتان پا حوله را جمع کنید. این حرکت را 10 بار تکرار کرده و در 3 نوبت در روز انجام دهید.
حرکت جمع‌کردن تیله
این حرکت عضلات داخلی انگشتان و کف پا را تقویت کرده و هماهنگی و چابکی انگشتان را بهبود می‌بخشد. تقویت این عضلات به حفظ راستای شست و کاهش فشار روی مفصل کمک می‌کند.
برای انجام این حرکت، روز یک صندلی نشسته و 10 تا 15 تیله را روی زمین بریزید. سپس تلاش کنید منطبق با ویدیو، تیله‌ها را جمع کرده و داخل کاسه برگردانید. این حرکت را 1 تا 2 بار در روز انجام دهید.
درمان‌های تخصصی هالوکس والگوس، فیزیوتراپی و جراحی
درمان‌های تخصصی هالوکس والگوس شامل فیزیوتراپی و جراحی است که هر یک باتوجه‌به شدت عارضه و شرایط بیمار برای کاهش درد، بهبود عملکرد پا و اصلاح انحراف شست به کار می‌روند. در ادامه می‌توانید با این روش‌ها برای درمان هالوکس والگوس آشنا شوید.
- فیزیوتراپی
باهدف کاهش درد، بهبود عملکرد پا و تقویت عضلات و بافت‌های اطراف مفصل شست به کار می‌رود. در مرحله شدید هالوکس والگوس فیزیوتراپی در کنار جراحی توصیه شده و مؤثر است.
فیزیوتراپی شامل تمرینات تقویتی برای عضلات پا (مانند تمرینات کششی انگشتان و تقویت قوس پا)، تکنیک‌های دستی برای بهبود تحرک مفصل و آموزش الگوهای صحیح راه‌رفتن است. همچنین، ممکن است از روش‌هایی مانند اولتراسوند درمانی یا لیزر کم‌توان برای کاهش التهاب و درد استفاده شود.
در کنار بیمارانی که انحراف شدید انگشت شست دارند، فیزیوتراپی در کنار درمان‌های خانگی مثل پد و کفش طبی، میتواند در جلوگیری از پیشرفت عارضه در بیماران مراحل خفیف و متوسط نیز مؤثر باشد.
- جراحی
عمل جراحی زمانی توصیه میشود که انحراف انگشت شست شدید شده باشد و بیمار درد و التهاب شدیدی را تجربه کند. در این شرایط با انجام عمل جراحی انحراف انگشت اصلاح شده و پس از طی‌شدن دوره نقاهت (1 تا 6 ماه) می‌توان به زندگی عادی بازگشت. شما می‌توانید برای مطالعه بیشتر جراحی برای بیماران هالوکس والگوس را بخوانید.
راه‌های پیشگیری از عود مجدد انحراف انگشت شست پا
عود مجدد هالوکس والگوس میتواند اهمیت بسیاری برای افراد مختلف داشته باشد، برخی به دلیل کار یا ورزش موردعلاقه خود لازم است زمان طولانی روی پا بایستند و برخی نیز به دلیل علاقه به مدهای روز تمایلی به پوشیدن کفشهای طبی ندارند.
در ادامه راه‌های پیشگیری از عود مجدد این عارضه باتوجه‌به شرایط مختلف را بخوانید.
برای پوشیدن کفشهای موردعلاقه
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که پوشیدن کفشهای تنگی، پاشنهبلند و نوک‌تیز، باعث شدید شدن علائم هالوکس والگوس میشود، در نتیجه علاقه‌مندان به مد که پس از درمان، به استفاده از این کفش‌ها تمایل دارند، باید اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهند تا بار دیگر دچار انحراف شست پا نشوند.
- زمان استفاده از کفشهای نوک‌تیز یا پاشنهبلند باید محدود باشد (حداکثر 2 تا 3 ساعت در روز).
- هنگام استفاده از این کفش‌ها، در فواصل کوتاه، پا را استراحت دهید و حرکات کششی ساده برای انگشتان انجام دهید.
- از پدهای مناسب استفاده کنید تا اصطکاک میان کفش و برآمدگی پا کاهش یابد.
- در بقیه روز از کفشهای طبی مناسب استفاده کنید.
- در صورت امکان به دنبال کفشهای زیبا و مد روز با پاشنه کمتر از 3 سانتی‌متر بگردید.
برای ورزشکاران
ورزشکاران و افرادی که فعالیت‌های مانند رقص را به‌صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به هالوکس والگوس قرار دارند. برای مثال یک تحقیق مرتبط نشان داد که نوجوانانی که به‌صورت حرفه‌ای رقص را دنبال می‌کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به انحراف انگشت شست پا هستند.
این دسته از افراد که تمایل دارند پس از درمان هالوکس والگوس به فعالیت‌های پیشین خود بازگردند به دلیل فعالیت‌های پرتحرک و فشار مداوم روی پاها در معرض بروز مجدد هالوکس والگوس قرار دارند.
برای پیشگیری از بروز مجدد این عارضه، لازم است برخی اقدامات احتیاطی انجام شود که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
- انتخاب کفشهای ورزشی با پنجه پهن و زیره ضربه‌گیر
- استفاده از کفی‌های طبی سفارشی که قوس پا را حمایت می‌کنند
- انجام تمرینات تقویتی و کششی تحت‌نظر فیزیوتراپیست مانند تمرینات تقویت عضلات قوس پا
- اجتناب از ورزش‌های سنگین بدون آمادگی قبلی
- کوتاه‌کردن دفعات انجام ورزش و استراحت کافی بین آن‌ها
برای افرادی که مشاغل سنگین دارند
بر اساس منابع بالینی مشاغل سنگین که نیاز به ایستادن طولانی‌مدت دارند (مانند پرستاری و فروشندگی) می‌توانند باعث بروز انحراف شست پا شوند. همچنین یک تحقیق مرتبط روی فروشندگان در بازار، نشان داد که ایستادن طولانی میتواند احتمال ابتلا به هالوکس والگوس را افزایش دهد.
در نتیجه موارد بالا، افراد دارای این مشاغل که سابقاً این عارضه را داشته‌اند و حال می‌خواهد به سر کار خود بازگردند، لازم است اقدامات احتیاطی زیر را برای جلوگیری از بروز مجدد هالوکس والگوس انجام دهند.
- استفاده از کفشهای طبی با زیره ضربه‌گیر و حمایت قوی از قوس پا
- استفاده از کفی‌های طبی سفارشی که متناسب با ساختار پای فرد طراحی شده‌اند
- استراحت‌های کوتاه‌مدت در طول روز (هر 2 تا 3 ساعت، 5 الی 10 دقیقه بنشینید)
- انجام حرکات کششی ساده برای پا
- استفاده از اسپلینت‌های شبانه برای اصلاح راستای شست در هنگام استراحت
- کاهش وزن در صورت داشتن اضافه‌وزن
برای رانندگی طولانی‌مدت
بر اساس منابع بالینی فشار مداوم روی پا، علائم هالوکس والگوس را تشدید کند. یکی از مواردی که باعث فشار مداوم روی پا میشود، رانندگی است. این موضوع بهویژه هنگام مسافرت و برای افرادی که شغلشان رانندگی است، اهمیت دارد.
برای پیشگیری از بروز مجدد این عارضه لازم است حالت صحیح بدن و پا هنگام رانندگی رعایت شود. برای این کار صندلی خودرو باید جوری تنظیم شود که زانوها تنها کمی خمیده باشند و پا به طور کامل روی پدال قرار بگیرد. همچنین رعایت نکات زیر هنگام رانندگی تأثیر بسیاری در پیشگیری از عود مجدد انحراف انگشت شست دارد.
- استفاده از کفشهای راحت با پنجه پهن و زیره انعطاف‌پذیر که فضای کافی برای انگشتان فراهم کند
- قراردادن پدهای محافظ در ناحیه برآمدگی
- انجام حرکات کششی انگشتان و مچ پا در توقف‌های کوتاه حین رانندگی (هر 1 تا 2 ساعت 10 دقیقه)
- استفاده از کفی‌های طبی با حمایت قوس پا
سؤالات متداول
آیا هالوکس والگوس ژنتیکی است؟
بله، یکی از عوامل ایجادکننده هالوکس والگوس ژنتیک است و در نتیجه میتواند ارثی باشد. ازاین‌رو، این عارضه گاهی در خانواده‌ها به‌صورت مشترک وجود دارد.
آیا پوشیدن کفشهای پاشنهبلند میتواند هالوکس والگوس ایجاد کند؟
بله، پوشیدن کفش پاشنهبلند باعث میشود تا وزن بدن روی انگشتان پا و بهویژه مفصل انگشت شست قرار بگیرد و در نتیجه انحراف ایجاد کند.
چگونه میتوانم بفهمم هالوکس والگوس من در حال بدتر شدن است؟
افزایش درد، بزرگتر شدن برآمدگی و محدودیت بیشتر در حرکت مفصل نشانههای بدتر شدن هالوکس والگوس هستند.
آیا کودکان هم می‌توانند هالوکس والگوس داشته باشند؟
بله، کودکان اغلب به دلیل ژنتیک یا ناهنجاری‌های ساختاری پا به این عارضه دچار می‌شوند، اما بسیار نادر است.
چگونه می‌توان از ایجاد هالوکس والگوس روی پای دیگر جلوگیری کرد؟
اگر یک پایتان دچار این عارضه شده است، می‌توانید با پوشیدن کفش طبی، اجتناب از پوشیدن کفش پاشنهبلند و انجام تمرینات کششی پا، از بروز هالوکس والگوس در پای دیگر جلوگیری کنید.
آیا لیزردرمانی نقشی در هالوکس والگوس دارد؟
لیزردرمانی به‌عنوان بخشی از فیزیوتراپی تخصصی، نقش محدودی در کاهش درد و التهاب ناشی از انحراف انگشت شست دارد اما نمی‌تواند این عارضه را درمان کند.