جراحی کجی شست پا (هالوکس والگوس) در مواردی انجام میشود که انحراف شست شدید بوده یا درمانهای غیرجراحی پاسخگو نباشند. هدف اصلی این جراحی اصلاح ساختار استخوانی، کاهش درد و بهبود عملکرد پا است تا بیمار بتواند فعالیتهای روزمره خود را راحتتر انجام دهد.
روشهای جراحی متنوعی برای هالوکس والگوس وجود دارد که بسته به شرایط بیمار انتخاب میشود. بیش از ۸۰ درصد بیماران پس از جراحی بهبود مییابند و میتوانند به فعالیتهای روزمره مانند پوشیدن کفشهای موردعلاقه یا انجام ورزشهای تخصصی بازگردند. بااینحال، دوره نقاهت این جراحی نسبتاً طولانی است و بسته به نوع جراحی، ممکن است از ۲ هفته تا بیش از ۲ ماه طول بکشد.
چه زمانی انجام جراحی هالوکس والگوس ضروری است؟
جراحی هالوکس والگوس در بیشتر مواقع برای بیماران با انحراف شدید شست پا تجویز میشود و پزشکان توصیه میکنند که افراد با هالوکس والگوس خفیف و متوسط ابتدا درمانهای غیرجراحی مانند استفاده از پد و کفش طبی را پیشنهاد میکنند.
بااینحال درصورتیکه بیماران مبتلا به هالوکس والگوس خفیف و متوسط با درمانهای خانگی بهبود نیابند یا این عارضه همراه با مشکلات دیگری مانند آرتروز یا صافی کف پا باشد، جراحی باهدف کاهش درد، بهبود عملکرد پا و پیشگیری از تشدید ناهنجاری، توصیه میشود.
- تصمیمگیری برای جراحی باید تحتنظر پزشک متخصص و بر اساس شدت علائم، پاسخ به درمانهای اولیه و تأثیر عارضه بر کیفیت زندگی بیمار اتخاذ شود. در ادامه میتوانید علائمی که باعث ضروری شدن انجام عمل جراحی میشوند را بخوانید.
- درد شدید و مداومی که با استراحت یا درمانهای معمول کاهش پیدا نمیکند.
- محدودشدن حرکت شست پا و ایجاد مشکل در راهرفتن یا فعالیتهای روزمره.
- انحراف زیاد شست که باعث فشار روی انگشتان دیگر و تغییر شکل پا شده است.
- پاسخندادن به درمانهای غیرجراحی مانند استفاده از کفش طبی به مدت 6 ماه تا 1 سال.
- بروز عوارضی مانند التهاب مفصل، زخم پوستی یا تغییر شکل انگشتان کناری.
- کاهش محسوس کیفیت زندگی به دلیل درد و محدودیت حرکتی.
آیا جراحی هالوکس والگوس باعث درمان قطعی و بهبود زیبایی پا میشود؟
یکی از نگرانیهای اصلی بیماران پیش از انجام هر گونه عمل جراحی، نتیجهی آن است. بر اساس تحقیقات، درمان هالوکس والگوس با عمل جراحی که به آن بونیونکتومی نیز گفته میشود، مؤثرتر از درمان این عارضه با روشهای دیگر است. همچنین تحقیقات نشان دادهاند که حدود 90 درصد بیماران بالغی که عمل جراحی بونیونکتومی را انجام دادهاند، از نتایج آن رضایت دارند.
یک مطالعه علمی بزرگ با بررسی تحقیقات مختلف، نشان داد که انجام جراحی هالوکس والگوس باعث کاهش قابلملاحظه درد شده و عملکرد پا و کیفیت زندگی افراد را افزایش میدهد.
جراحی هالوکس والگوس در کنار درمان انحراف انگشت شست پا، میتواند با حذف برآمدگی کنار پا و اصلاح زاویه استخوان انگشت شست، زیبایی پا را نیز افزایش دهد که برای برخی از بیماران از اهمیت بالایی برخوردار است.
انواع جراحیهای هالوکس والگوس، کدام مورد برای من مناسب است؟
جراحیهای مختلفی برای درمان هالوکس والگوس وجود دارد که همه آنها در درمان این عارضه مؤثر هستند(منبع 1 و منبع 2)؛ از این رو متخصصان با توجه به شرایط هر فرد یعنی شدت عارضه و مشکلات جانبی مانند صافی کف پا و آرتروز، مشخص میکنند که کدام نوع جراحی برای بیمار مناسب بوده و بیشترین مزایا را دارد.
جراحی هالوکس والگوس شامل چهار نوع اگزوستکتومی، جراحی مینیمال، استئوتومی و آرترودزیس است که در ادامه میتوانید کاندید مناسب برای هر یک از این جراحیها را مشاهده کنید.
|
عمل جراحی مناسب: اگزوستکتومی |
|
عمل جراحی مناسب: جراحی مینیمال (MIS) |
|
عمل جراحی مناسب: برش استخوان (انواع استئوتومی) |
|
عمل جراحی مناسب: آرترودزیس |
در ادامه میتوانید درباره انواع عملهای جراحی هالوکس والگوس بخوانید.
اگزوستکتومی
جراحی اگزوستکتومی در بیماران با انحراف خفیف که با درمانهای خانگی بهبود نیافتهاند )معمولاً (به دلیل مشکلات دیگر مانند صافی کف پا یا آرتروز خفیف تا متوسط) برای برداشتن برآمدگی کنار پا انجام میشود و در اکثر موارد همراه با جراحیهای دیگر مانند استئوتومی صورت میگیرد؛ هرچند در موارد بسیار خفیف ممکن است بهتنهایی انجام شود. در این عمل، جراح با ایجاد برشی نزدیک مفصل شست پا، برجستگی استخوانی (بونیون) را تراشیده و برمیدارد.
این جراحی در اکثر موارد کاملاً موفقیتآمیز است و عوارض آن مانند عفونت، سفتی مفصل انگشت شست و درد و تورم در درصد بسیار پایینی از بیماران مشاهده میشود. مهمترین دغدغه بیماران عود مجدد و نیاز به انجام دوباره جراحی است که در درصد بسیار کمی از بیماران رخ میدهد و جای نگرانی ندارد.
جراحی مینیمال
جراحی مینیمال برای افرادی که انحراف خفیف تا متوسط دارند، دچار آرتروز شدید نیستند و با درمانهای خانگی بهبود نیافتهاند، بهترین گزینه به شمار میرود.
این جراحی برای اصلاح زاویه استخوان متصل به مفصل انگشت شست (متاتارس اول) انجام میشود. برای انجام آن پزشک زخمهای بسیار کوچکی (حدود 2 تا 5 میلیمتر) در اطراف بونیون یا استخوان متاتارس ایجاد کرده، زاویه استخوان را با برشهای کوچک اصلاح میکند و سپس با پینهای کوچک آن را در جای جدید خود تثبیت میکند.
در حین جراحی مینیمال برای افزایش دقت از دستگاه تصویربرداری اشعه ایکس استفاده میشود و به دلیل زخمهای بسیار کوچک، دوره نقاهت کوتاه و حفظ زیبایی پا طرفداران بسیاری دارد.
تحقیقات نشانداده است که تاثیر جراحی مینیمال کمتر از انواع دیگر جراحی نبوده و در درمان هالوکس والگوس کاملا مؤثر است. همچنین بر اساس تحقیقات انجام شده، رضایت بیماران از این جراحی زیاد بوده و عوارض آن معمولاً حدود 10 درصد عنوان میشود.
جراحی مینیمال در کنار مزایای بسیاری که دارد، معایب بسیار مهمی نیز دارد که لازم است آنها را در نظر گرفت. مناسب نبودن برای موارد شدید، وابستگی زیاد به تخصص جراح، هزینه بالا، نیاز به تجهیزات تخصصی و احتمال عود مجدد مهمترین عوارض این جراحی به شمار میروند.
جراحی برش استخوان (استئوتومی)
جراحی برش استخوان طیف وسیعی از جراحیها را شامل میشود و برای بیماران با انحراف خفیف تا متوسط که با درمانهای خانگی بهبود نیافتهاند و بیماران با انحراف شدید مناسب است. البته باید توجه داشت که این جراحی برای افرادی که دچار آرتروز شدید هستند یا مفصل انگشت آنها بهطورکلی آسیبدیده است، مناسب نبوده و باعث بهبودی نمیشود.
جراحی برش استخوان شامل استئوتومی دیستال، فالانکس و پروگزیمال است که برای شدتهای مختلف انحراف انگشت شست استفاده میشود. این جراحی تا حد زیادی شبیه به جراحی مینیمال است و جراح با برشدادن استخوان، زاویه انحراف را تصحیح میکند؛ اما برخلاف جراحی مینیمال، زخم ایجاد شده توسط جراح 3 تا 5 سانتیمتر بوده و به دلیل دخالت بیشتر، طول دوره نقاهت افزایش مییابد.
یک تحقیق مرتبط با تمرکز روی بیماران با هالوکس والگوس شدید که نوعی جراحی استئوتومی پیشرفته را انجام داده بودند نشان داد که درد در تمامی این بیماران به طور کامل برطرف شده و توانستهاند تا 97 درصد عملکرد معمول خود را بازیابی کنند.
عدم جوشخوردن استخوان، سفتی مفصل و عود مجدد هالوکس والگوس، مهمترین عوارض این جراحی هستند، هرچند باید توجه داشت که این عوارض نادر بوده و معمولاً در کمتر از 10 درصد بیماران مشاهده میشود.
آرترودزیس
جراحی آرترودزیس تنها برای موارد شدید و پیچیده هالوکس والگوس استفاده میشود، زمانی که مفصل انگشت شست بیمار به دلیلی مانند آرتروز پیشرفته، کاملاً آسیبدیده باشد. در این شرایط جراح با ایجاد یک برش 3 تا 5 سانتیمتری، بخشهای آسیبدیده مفصل مانند غضروف را به طور کامل برمیدارد. سپس، زاویه انحراف استخوان را تصحیح میکند.
این روش باعث میشود که مفصل انگشت شست تحرک خود را از دست بدهد و ازاینرو تنها زمانی که جراحی استئوتومی، امکانپذیر نباشد انجام میشود. عوارض جراحی آرترودزیس، با دیگر جراحیهای هالوکس والگوس مشابه بوده و شامل جوشنخوردن استخوانها، جوشخوردن در زاویه نادرست و سفتی و درد میشود.
پس از جراحی، بازگشت به زندگی روزمره و پیشگیری از عود مجدد
همانطور که در بخش انواع عملهای جراحی اشاره شد، دوره نقاهت جراحی هالوکس والگوس، بسته بهشدت عارضه و نوع جراحی متفاوت است، اما به طور معمول پس از مدت کوتاهی میتوان کارهای روزمره مانند رانندگی و رفتن سرکار را انجام داد.
در ادامه به شما خواهیم گفت که برای انجام هر کار، چقدر باید صبر کنید و چگونه بدون نگرانی درباره عود مجدد هالوکس والگوس به کارهایتان بپردازید.
رانندگی
مدتزمان انتظار برای رانندگی میتواند باتوجهبه نوع جراحی انجام شده، متفاوت باشد. افرادی که جراحی مینیمال انجام میدهند ممکن است پس از 4 تا 6 هفته رانندگی کنند اما فردی که جراحی آرترودزیس انجام دادهاست، احتمالا باید حدود 12 هفته منتظر بماند.
برای مثال در یک تحقیق انجام شده روی افرادی که جراحی استئوتومی انجام داده بودند نشان داد که 85 درصد آنها، پس از 6 هفته قادر به رانندگی بودند. بقیه افراد نیز پس از 8 هفته توانستند، مجددا پشت فرمان بنشینند.
برای پیشگیری از عود مجدد هالوکس والگوس بهویژه در هفتههای ابتدایی پس از شروع رانندگی باید برخی اقدامات احتیاطی را رعایت کرد. رعایت وضعیت مناسب بدن هنگام رانندگی، استفاده از کفش مناسب و داشتن استراحت کوتاه بهازای هر 30 تا 60 دقیقه رانندگی ضروری است.
در کنار موارد بالا، میتوانید در این زمینه با پزشک مشورت کرده و کفش یا کفی طبی مناسب دریافت کنید تا به انگشت شست فشار وارد نشود. همچنین در صورت تجربه تورم یا درد پس از رانندگی، دراز کشیده و پای خود را بالاتر از سطح بدن قرار دهید. در صورت نیاز، میتوانید از کمپرس سرد نیز استفاده کنید.
خرید و انجام کارهای خانه
انجام کارهای سبک خانگی مانند آشپزی ساده یا مرتبکردن خانه معمولاً پس از 4 تا 6 هفته امکانپذیر است، به شرطی که فشار زیادی به پا وارد نشود.
از طرف دیگر برای انجام فعالیتهایی که نیاز به ایستادن طولانی دارند، مانند کشیدن جاروبرقی یا خریدکردن، بهتر است تا 8 هفته صبر کنید و از همراه داشتن فردی برای کمک در حمل وسایل سنگین استفاده کنید. توجه داشته باشید که برای حمل وسایل سنگینتر 1 تا 2 کیلوگرم، بهتر است حداقل تا 3 ماه صبر کنید و پس از آن نیز این کار را با مشورت پزشک انجام دهید.
مهمترین عاملی که میتواند در پیشگیری از عود مجدد هالوکس والگوس نقش داشته باشد، استفاده از کفش مناسب با کفی طبی است. این کار باعث میشود تا وزن بدن بهصورت متناسب روی پا پخش شود و در هنگام خرید یا انجام کارهای خانه، فشار اضافی به انگشت شست وارد نشود.
پوشیدن کفشهای معمولی و موردعلاقه
پوشیدن کفشهای معمولی پس 6 تا 12 هفته پس از جراحی امکانپذیر است و اما پزشکان توصیه میکنند که در هفتههای ابتدایی از کفشهای مناسب با کفی طبی استفاده شود تا احتمال عود مجدد انحراف انگشت به حداقل برسد.
پس از گذشتن 3 تا 6 ماه از جراحی هالوکس والگوس (بسته نوع جراحی و شدت وضعیت)، میتوان کفشهای مورد علاقه مانند کفش پاشنه بلند را بار دیگر پوشید. البته باید توجه داشته باشید که پوشیدن طولانی مدت (بیش از 2 ساعت به صورت مداوم) این کفشها میتواند باعث تحریک مجدد پا و عود مجدد هالوکس والگوس شود.
برای پیشگیری از این موضوع، بهتر است کفشی که بهصورت معمول استفاده میشود، از نوع طبی باشد و تنها در شرایط خاص، کفشهای دیگر مانند کفشهای پاشنهبلند را پوشید. همچنین، ماساژدادن انگشت پا هنگام پوشیدن کفشهای نامناسب (مثلاً هر دو ساعت یکبار) میتواند تأثیر زیادی در پیشگیری از عود مجدد هالوکس والگوس داشته باشد.
بازگشت به سر کار
زمان بازگشت به کار به نوع شغل بستگی دارد. بازگشت به مشاغل پشت میزی که به تحرک زیاد نیاز ندارند ممکن است پس از 4 تا 6 هفته امکانپذیر باشد اما برای بازگشت به مشاغلی که نیاز به ایستادن طولانی یا راه رفتن زیاد دارند (مانند پرستاری یا فروشندگی)، 8 تا 12 هفته صبر نیاز است.
برای پیشگیری از عود مجدد انحراف شست پا هنگام بازگشت به کار لازم است برخی اقدامات احتیاطی رعایت شود. پوشیدن کفش مناسب، استراحت دادن به پا در فواصل مختلف (مثلاً هر دو ساعت یکبار) و پرهیز از واردکردن فشار زیاد به پا مانند بلندکردن وسایل سنگین، در جلوگیری از عود مجدد این عارضه تأثیر بسزایی دارد.
انجام فعالیتهای سنگین مانند ورزش
برای انجام فعالیتهای سنگین مانند ورزشهای فوتبال یا دویدن سریع و طولانی، ممکن است حداقل 4 ماه و حداکثر 12 ماه انتظار لازم باشد. باید توجه داشت که پیش از آغاز هرگونه فعالیت سنگین مشورت با پزشک ضروری است.
پوشیدن کفش مناسب با کفی ضربهگیر، استفاده از کفشهای سفارشی و شخصیسازی شده و داشتن استراحت کافی بین جلسات ورزش، میتواند تا حد زیادی به سلامت پا کمک کرده و از عود مجدد هالوکس والگوس جلوگیری کند.
سؤالات متداول
جراحی هالوکس والگوس چقدر طول میکشد؟
مدتزمان جراحی هالوکس والگوس بسته به نوع روش (مینیمال، استئوتومی یا آرترودزیس) و شدت انحراف شست پا معمولاً بین ۱ تا ۳ ساعت طول میکشد.
آیا عمل هالوکس والگوس یک جراحی دردناک به شمار میرود؟
جراحی هالوکس والگوس معمولاً با بیهوشی یا بیحسی موضعی انجام میشود و درد پس از عمل با داروهای مسکن مانند ایبوپروفن قابلکنترل است. در روزهای ابتدایی ممکن است ناراحتی خفیفی وجود داشته باشد که با رعایت دستورات پزشک، مانند بالا نگهداشتن پا و استفاده از کمپرس سرد، کاهش مییابد.
هزینه جراحی هالوکس والگوس قدر است؟
هزینه جراحی به موارد مختلفی از جمله شدت انحراف انگشت شست پا، نوع جراحی و بیمارستان بستگی دارد و برای هر فرد متفاوت است. برای اطلاعات بیشتر میتوانید در بخش تماس با ما، هزینه جراحی را باتوجهبه شرایطی که دارید، جویا شوید.
آیا انجام جراحی در مراحل خفیف و متوسط به دلیل زیبایی پا کار درستی است؟
انجام جراحی صرفاً به دلایل زیبایی ممکن است خطراتی مانند عوارض غیرضروری داشته باشد در نتیجه جراحی در بیماران هالوکس والگوس خفیف و متوسط که علائم آنها با درمانهای خانگی مانند پد و کفش طبی، بهبود مییابد، توصیه نمیشود.
دلیل عود مجدد هالوکس والگوس پس از جراحی چیست؟
دریافت جراحی اشتباه، عدم رعایت اقدامات احتیاطی پس از جراحی و انجام فعالیتهای تحریککننده هالوکس والگوس بهصورت مداوم (مانند پوشیدن کفشهای تنگ)، میتواند باعث عود مجدد انحراف شست پا شده و در مواردی ممکن است جراحی مجدد ضرورت پیدا کند.
آیا جراحی هالوکس والگوس با لیزر انجام میشود؟
خیر، جراحی هالوکس والگوس معمولاً با روشهای استئوتومی، آرترودزیس یا مینیمال انجام میشود و لیزر کاربرد گستردهای ندارد. در برخی موارد، لیزر ممکن است صرفاً برای برشهای پوستی استفاده شود، اما روش اصلی نیست.
آیا فیزیوتراپی پس از جراحی ضروری است؟
هرچند انجام فیزیوتراپی در همه موارد ضروری نیست؛ اما به بهبود دامنه حرکتی، تقویت عضلات پا و جلوگیری از سفتی مفصل کمک میکند و اغلب توصیه میشود. جلسات معمولاً از هفته سوم تا ششم آغاز شده و بر اساس نوع جراحی و نیاز بیمار تنظیم میگردد.
چگونه از عفونت پس از جراحی جلوگیری کنم؟
برای پیشگیری از عفونت، محل زخم باید تمیز و خشک نگه داشته شود و آنتیبیوتیکهای تجویز شده طبق دستور پزشک مصرف شوند. همچنین، از خیس شدن گچ یا بوت ارتوپدی اجتناب کرده و هرگونه علائم عفونت مانند قرمزی یا تب را فوراً به پزشک گزارش داده شود.
وجود تورم پس از جراحی تا چه زمانی طبیعی است؟
تورم پس از جراحی تا ۳ تا ۶ ماه طبیعی است، بهویژه در روشهای پیچیده؛ مانند آرترودزیس. بالا نگهداشتن پا، استفاده از کمپرس سرد (۱۵-۲۰ دقیقه چند بار در روز) و جوراب فشاری با تجویز پزشک میتواند تورم را کاهش دهد.